Trong quá trình học thư pháp, những người mới đều phải biết đến thuật ngữ này. Văn phòng tứ bảo là bốn món vật quý nơi phòng văn, dùng chung cho những ai hoạt động có liên quan đến việc viết chữ và vẽ tranh bao gồm: Bút lông, mực tàu, nghiên mực và giấy.
Nhờ những vật dụng này mà người nghệ sĩ có thể trải lòng và thể hiện các tác phẩm thư pháp. Cho nên biết cách sử dụng và bảo quản chúng là điều rất cần thiết.
1. Bút lông
Bút lông là danh từ chỉ cho loại bút làm từ lông thiên nhiên dùng cho việc viết chữ thư pháp theo phong cách Á Đông. Hầu hết loại bút chúng ta dùng để viết thư pháp có xuất sứ từ Trung Hoa, ta dùng bút lớn để viết các chữ lớn, bút vừa để viết các tác phẩm vừa, còn những chiếc bút nhỏ thì thường chỉ dùng để ký tên.
Khi mua bút về cần phải ngâm vào nước khoảng 15 đến 30 phút cho tan đi phần hồ. Sau khi rửa sạch mỗi lần sử dụng xong thì ngấm bút vào nước rồi dùng khăn giấy thấm bớt nước và treo vào giá cho đến khi bút khô thì có thể cất vào hũ đựng. Bút càng sử dụng lâu thì càng mềm hơn và sử dụng linh hoạt hơn. Trong quá trình sử dụng bút nếu có cọng lông nào bị thưa ra thì nên dùng kéo cắt đi, tuyệt đối không sử dụng tay để bứt, tránh ảnh hưởng đến các phần còn lại của lông bút.
Chú ý: Không sử dụng bút lông nhân tạo vì có độ đàn hồi cao khi viết sẽ tạo ra các đường nét không tự nhiên.
Đối với những bút mới, vừa được mua về thông thường có một cái vỏ nhựa bọc ở đầu bút, mình khuyên các bạn không nên tiếc mà có thể vứt luôn cái vỏ nhựa này đi cũng được, việc đút đầu bút vào vỏ nhựa sau khi viết xong vừa có thể làm tưa lông bút lại khiến cho phần đầu bút lông có mùi hôi khó chịu trong những lần sử dụng tiếp theo, đó là kinh nghiệm mà mình rút ra được sau một đợt làm cả quán cà phê nháo nhào đi tìm "con chuột chế ở đâu đó!"
Đối với những bút mới, vừa được mua về thông thường có một cái vỏ nhựa bọc ở đầu bút, mình khuyên các bạn không nên tiếc mà có thể vứt luôn cái vỏ nhựa này đi cũng được, việc đút đầu bút vào vỏ nhựa sau khi viết xong vừa có thể làm tưa lông bút lại khiến cho phần đầu bút lông có mùi hôi khó chịu trong những lần sử dụng tiếp theo, đó là kinh nghiệm mà mình rút ra được sau một đợt làm cả quán cà phê nháo nhào đi tìm "con chuột chế ở đâu đó!"
2. Mực
 |
| Mực thỏi |
Có hai loại mực chính là mực thỏi và mực nước. Với loại mực thỏi thì phải dùng một loại nghiên đá truyền thống để mài, còn mực nước thì chỉ cần đổ ra là xong
 |
| Mực nước |
Khi sử dụng mực tránh để lại mực trong nghiên vì như vậy lần sử dụng tiếp theo sẽ có cặn khiến bút viết bị tưa lông và hại cho bút.
Mực là một trong những nguyên liệu quý giá và quan trọng hàng đầu trong việc tạo nên một bức thư pháp đẹp. Người luyện viết thư pháp ban đầu có thể sử dụng những loại mực rẻ tiền, pha thêm nước để dùng được lâu và tiết kiệm.
Mực là một trong những nguyên liệu quý giá và quan trọng hàng đầu trong việc tạo nên một bức thư pháp đẹp. Người luyện viết thư pháp ban đầu có thể sử dụng những loại mực rẻ tiền, pha thêm nước để dùng được lâu và tiết kiệm.
3. Nghiên
 |
| nghiên đá |
Vì có hai loại mực khác nhau nên hiện nay có những loại nghiên cũng khác nhau như nghiên gỗ, nghiên đá, nghiên nhựa.
Đối với nhiều người viết thư pháp, chiếc nghiên là một trong những vật phẩm quan trọng nhất và được xem trọng nhất trong số văn phòng tứ bảo. Chiếc nghiên được xem như vật trấn giữ chân khí nơi phòng văn. Trong lịch sử thư pháp Việt người ta tìm thấy rất nhiều loại nghiên cổ được trạm khắc vô cùng tỉ mỉ và công phu với nhiều hình thù vô cùng đa dạng và đặc sắc như chiếc nghiên hình bông sen, hình con rùa, hình con ve, chạm khắc hình long phượng, kỳ lân,... Người ta cho rằng, mỗi chiếc nghiên lại đại diện cho tính cách của chủ nhân sở hữu chiếc nghiên ấy. Có được một chiếc nghiên đẹp được coi như sở hữu cả một gia tài đối với những người viết thư pháp.
Đối với nhiều người viết thư pháp, chiếc nghiên là một trong những vật phẩm quan trọng nhất và được xem trọng nhất trong số văn phòng tứ bảo. Chiếc nghiên được xem như vật trấn giữ chân khí nơi phòng văn. Trong lịch sử thư pháp Việt người ta tìm thấy rất nhiều loại nghiên cổ được trạm khắc vô cùng tỉ mỉ và công phu với nhiều hình thù vô cùng đa dạng và đặc sắc như chiếc nghiên hình bông sen, hình con rùa, hình con ve, chạm khắc hình long phượng, kỳ lân,... Người ta cho rằng, mỗi chiếc nghiên lại đại diện cho tính cách của chủ nhân sở hữu chiếc nghiên ấy. Có được một chiếc nghiên đẹp được coi như sở hữu cả một gia tài đối với những người viết thư pháp.
4. Giấy
 |
| giấy tập kẻ ô |
Giấy hiện nay có thể sử dụng là giấy dó, giấy mỹ thuật. Khi luyện chữ không cần thiết phải lấy giấy đắt tiền, có thể lấy giấy tái sinh hoặc giấy báo để thay thế.
Giấy viết thư pháp chúng ta vẫn hay quen thuộc được biết đến chính là giấy dó hoặc giấy xuyến. Đặc điểm của những loại giấy này là rất mỏng, dai và thấm mực tốt, độ bền của các loại giấy này cũng rất cao, có khi để được hàng trăm năm. Nhiều người nghiên cứu khoa học, nhà khảo cổ đã khai quật được những bức thư pháp có tuổi thọ lên đến hơn một nghìn năm vẫn còn nguyên vẹn được sử dụng chất liệu là viết bằng giấy dó và giấy xuyến chỉ.
Văn phòng tứ bảo tuy là những vật hết sức bình thường, nhưng một khi đặt vào tay của những người có niềm đam mê lớn với nghệ thuật thư pháp, nó sẽ hóa mình biến thành những bảo bối có sức mạnh khuấy đảo thiên hạ, mang đến cho cuộc sống vô vàn những sắc màu nghệ thuật.
Bạn có thể đọc thêm bài viết "Kinh nghiệm lựa chọn văn phòng tứ bảo" để tìm hiểu rõ hơn.
Nếu bạn muốn biết ngoài văn phòng tứ bảo ra thì dụng cụ phục vụ cho việc viết thư pháp còn những gì, thì hãy nhấp vào link này
Thông qua bài viết này, mình hy vọng rằng nó góp phần nào giúp cho các bạn nhìn nhận rõ nét hơn về bốn món vật quý trong phòng văn để từ đó xây dựng được cho mình những nền tảng ban đầu đối với nghệ thuật thư pháp.
Giấy viết thư pháp chúng ta vẫn hay quen thuộc được biết đến chính là giấy dó hoặc giấy xuyến. Đặc điểm của những loại giấy này là rất mỏng, dai và thấm mực tốt, độ bền của các loại giấy này cũng rất cao, có khi để được hàng trăm năm. Nhiều người nghiên cứu khoa học, nhà khảo cổ đã khai quật được những bức thư pháp có tuổi thọ lên đến hơn một nghìn năm vẫn còn nguyên vẹn được sử dụng chất liệu là viết bằng giấy dó và giấy xuyến chỉ.
Văn phòng tứ bảo tuy là những vật hết sức bình thường, nhưng một khi đặt vào tay của những người có niềm đam mê lớn với nghệ thuật thư pháp, nó sẽ hóa mình biến thành những bảo bối có sức mạnh khuấy đảo thiên hạ, mang đến cho cuộc sống vô vàn những sắc màu nghệ thuật.
Bạn có thể đọc thêm bài viết "Kinh nghiệm lựa chọn văn phòng tứ bảo" để tìm hiểu rõ hơn.
Nếu bạn muốn biết ngoài văn phòng tứ bảo ra thì dụng cụ phục vụ cho việc viết thư pháp còn những gì, thì hãy nhấp vào link này
Thông qua bài viết này, mình hy vọng rằng nó góp phần nào giúp cho các bạn nhìn nhận rõ nét hơn về bốn món vật quý trong phòng văn để từ đó xây dựng được cho mình những nền tảng ban đầu đối với nghệ thuật thư pháp.
